Szkoła Pleców to nasza propozycja dla rolników, którzy chcą zadbać o swoje zdrowie i komfort życia. To także sposób na to, żeby utrzymać się w pracy na roli jak najdłużej i uniknąć niezdolności do pracy z powodu problemów z kręgosłupem.

Szkoła Pleców w Centrum Rehabilitacji Rolników KRUS w Jedlcu to program profilaktyczno-edukacyjno-terapeutyczny, który ma na celu poprawę jakości życia i zdrowia osób pracujących w rolnictwie. Program jest oparty na doświadczeniach i metodach Szkole Pleców niemieckiej, która jest uznawana za skuteczny sposób zapobiegania i leczenia problemów z kręgosłupem. W Szkole Pleców pacjenci uczą się, jak prawidłowo dbać o swoje plecy, jak wykonywać ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające mięśnie, jak radzić sobie ze stresem i bólem, a także jak dostosować swoje miejsce pracy do własnych potrzeb i możliwości. Szkoła pleców to nie tylko terapia, ale też edukacja i profilaktyka. To sposób na poprawę zdrowia i samopoczucia rolników, którzy chcą pracować dłużej i lepiej. Program jest dostosowany do różnych grup zawodowych, takich jak rolnicy, sadownicy, hodowcy zwierząt czy plantatorzy. Każdy pacjent ma swój indywidualny plan zajęć, który uwzględnia specyfikę jego pracy, ryzyko urazów i obciążeń, oraz potrzeby psychiczne. Uczestnictwo w programie daje szansę na poprawę stanu zdrowia, zmniejszenie ryzyka niezdolności do pracy, oraz zwiększenie satysfakcji z życia i zawodu.

Udział w Szkole Pleców w Centrum Rehabilitacji Rolników w Jedlcu jest skierowane do pacjentów z problemami z kręgosłupem, którzy spełniają określone kryteria. Aby zakwalifikować się do szkoły, pacjenci muszą mieć następujące cechy:

• dolegliwości kręgosłupa trwające nie dłużej niż 3 miesiące,
• wiek do 55 lat,
• wysoka wydolność fizyczna,
• pozytywne nastawienie do rehabilitacji ruchowej i chcą aktywnie współpracować z fizjoterapeutami,
• aktywność zawodowa lub pobieranie renty okresowej nie dłużej niż 2 lata

Niektórzy pacjenci nie mogą uczestniczyć w terapii w szkole pleców z powodu następujących przeciwwskazań:

• Zaawansowane schorzenia ogólnoustrojowe, takie jak niewydolność krążenia, niewyrównana cukrzyca i inne, które zostały zdiagnozowane przez lekarza podczas badania wstępnego na podstawie wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego oraz historii chorób.
• Wiek powyżej 55 lat, który może wiązać się z większym ryzykiem powikłań lub ograniczeniami w zakresie ruchu,
• Brak akceptacji dla filozofii szkoły pleców, która opiera się na aktywnym podejściu do leczenia bólu kręgosłupa i wymaga zaangażowania oraz współpracy pacjenta,
• Odmowa wykonywania ćwiczeń fizycznych, które są niezbędnym elementem terapii,
• Historia operacji kręgosłupa, która może utrudniać lub uniemożliwiać wykonywanie niektórych ćwiczeń.

Niezbędna do zaplanowania indywidualnego programu rehabilitacji jest Ocena wstępna stanu funkcjonalnego narządu ruchu pacjentów przyjmowanych do Szkoły Pleców. Jest to bardzo ważny etap, który pozwala na dobranie odpowiedniego programu ćwiczeń i leczenia dla każdego pacjenta. Ocena wstępna składa się z czterech części: oceny lekarskiej, oceny pielęgniarskiej, oceny obiektywnej na przyrządach pracowni diagnostycznej narządu ruchu i oceny wydolności sercowo-naczyniowej. Każda z nich trwa około 30-45 minut i jest przeprowadzana przez specjalistów w swojej dziedzinie na początku, w połowie i na końcu turnusu.

Pierwszy etap to ocena lekarska (lekarz), która trwa 30 minut i obejmuje:

• wywiad z pacjentem, w którym poznajemy jego historię choroby, objawy, leki i oczekiwania,
• analiza dokumentacji medycznej, jeśli pacjent posiada taką,
• badanie podmiotowe i przedmiotowe, w którym sprawdzamy ogólny stan zdrowia, funkcjonowanie narządów wewnętrznych i układu nerwowego,
• badanie szczegółowe narządu ruchu, w którym oceniamy zakres ruchu, siłę mięśniową, napięcie mięśniowe, stabilność stawów i postawę ciała,
• ocena bólu za pomocą skali VAS (Visual Analogue Scale), która pozwala na określenie natężenia i lokalizacji bólu (miara subiektywnego odczucia bólu od 0 do 10).
• ocena niepełnosprawności za pomocą kwestionariusza ODI (Oswestry Disability Index), który mierzy wpływ bólu kręgosłupa na codzienne czynności (miara wpływu bólu kręgosłupa na codzienne funkcjonowanie od 0 do 100%).
• ocena gotowości do aktywności fizycznej za pomocą kwestionariusza PAR-Q (Physical Activity Readiness Questionnaire), który pomaga w doborze odpowiedniego programu ćwiczeń (miara ryzyka powikłań zdrowotnych związanych z wysiłkiem fizycznym od 0 do 7).

Drugi etap to ocena pielęgniarska (pielęgniarka), która trwa 30-45 minut i obejmuje:

• rozmowę z pacjentem, w której sprawdzamy jego samopoczucie fizyczne i psychiczne, motywację do leczenia i ewentualne obawy lub lęki,
• podstawowe pomiary, takie jak waga, wzrost, BMI (Body Mass Index), RR (ciśnienie tętnicze krwi) i tętno,
• EKG spoczynkowe, które rejestruje aktywność elektryczną serca i wykrywa ewentualne zaburzenia rytmu,
• omówienie diety pacjenta i jego nawyków żywieniowych.

Trzeci etap to ocena obiektywna na przyrządach pracowni diagnostycznej narządu ruchu (fizjoterapeuta), która trwa 30-45 minut i obejmuje:

• test schodkowy, który mierzy wydolność tlenową organizmu i obciążenie serca podczas wchodzenia po schodach,
• test chodu, który mierzy prędkość, dystans i czas chodu oraz zużycie tlenu podczas chodzenia po płaskim terenie,
• 12 minutowy test biegania lub pływania, który mierzy maksymalną zdolność organizmu do pobierania i wykorzystywania tlenu podczas wysiłku fizycznego,
• cykloergometr, który mierzy moc mięśni nóg i obciążenie serca podczas jazdy na rowerze stacjonarnym,
• bieżnia, która mierzy prędkość biegu, nachylenie terenu i obciążenie serca podczas biegania na taśmie,
• testy wyboru a, b, c, d, e z nauką samokontroli i odnotowywanie wyników testów w zeszycie samokontroli.

Czwarty etap to ocena wydolności sercowo-naczyniowej (fizjoterapeuta), która trwa 30-45 minut i obejmuje:

• powtórzenie testu schodkowego, testu chodu, 12 minutowego testu biegania lub pływania, cykloergometru i bieżni,
• testy wyboru a, b, c, d, e z nauką samokontroli i odnotowywanie wyników testów w zeszycie samokontroli.

Ocena wydolności sercowo-naczyniowej polega na wykonaniu tych samych testów co w ocenie obiektywnej, ale z większym obciążeniem i intensywnością. Celem tej oceny jest sprawdzenie jak serce i naczynia krwionośne pacjenta reagują na wysiłek fizyczny i jak szybko wracają do normy po nim. Po zakończeniu oceny wstępnej pacjenci przechodzą do etapu terapii, który polega na uczestnictwie w zajęciach indywidualnych (grupowych) dostosowanych do ich potrzeb i możliwości. Terapia trwa 21 dni i ma na celu poprawić funkcjonowanie narządu ruchu pacjenta, zmniejszyć ból, poprawić jakość życia i zapobiec nawrotom problemów.

Szkoła Pleców to program rehabilitacyjny, który łączy w sobie naukę, trening, gimnastykę, relaksację, edukację i psychoterapię.

Każdy z tych elementów ma swoje cele i korzyści dla pacjentów. Oto one:

• Nauka

Przyjmowanie prawidłowych pozycji ciała (stojącej, siedzącej, leżącej). W tym elemencie pacjenci uczą się, jak prawidłowo ustawiać swoje ciało w różnych sytuacjach życiowych, aby nie obciążać nadmiernie kręgosłupa i zapobiegać bólom i urazom. Nauka obejmuje również poznanie czynników wpływających na stan i funkcjonalność kręgosłupa, takich jak wysokość obcasów, siedzisko i oparcie do siedzenia, jakość materacy i poduszek do spania. Pacjenci dowiadują się, jak dobrać te elementy do swoich indywidualnych potrzeb i preferencji.

• Trening zachowań

Poprawność wykonywania czynności dnia codziennego. W tym elemencie pacjenci uczą się, jak prawidłowo wykonywać różne czynności dnia codziennego, takie jak podnoszenie ciężarów, sprzątanie, pranie, gotowanie, zakupy itp. Pacjenci poznają również najczęściej popełniane błędy przy wykonywaniu tych czynności i konsekwencje nieprawidłowego ich wykonywania dla funkcji kręgosłupa i całego organizmu. Trening zachowań ma na celu kształtowanie nawyków prozdrowotnych i zapobieganie nawrotom bólu.

• Gimnastyka funkcjonalna

Wyrównywanie dysbilansu mięśniowego. W tym elemencie pacjenci wykonują ćwiczenia fizyczne pod okiem fizjoterapeutów, którzy dobierają je indywidualnie do stanu zdrowia i możliwości każdego pacjenta. Ćwiczenia mają na celu rozciąganie przykurczonych mięśni, wzmacnianie osłabionych mięśni, rozluźnianie nadmiernie napiętych mięśni, przywracanie ruchomości kręgosłupa i stawów. Ćwiczenia pomagają również korygować wady postawy i kształtować prawidłowe nawyki w zakresie postawy ciała oraz ruchowych (ergonomii dnia codziennego, w tym pracy).

• Ćwiczenia relaksacyjne

Uwalnianie od stresu dnia codziennego. W tym elemencie pacjenci uczestniczą w zajęciach relaksacyjnych, które mają na celu zmniejszenie napięcia mięśniowego i emocjonalnego oraz poprawienie samopoczucia psychicznego i fizycznego. Ćwiczenia relaksacyjne polegają na technikach m.in. oddechowych, medytacji czy muzykoterapii. Ćwiczenia relaksacyjne pomagają również zwiększyć świadomość własnego ciała i jego potrzeb.

• Edukacja pacjentów

Elementy anatomii i fizjologii narządu ruchu. W tym elemencie pacjenci otrzymują informacje na temat budowy i funkcjonowania narządu ruchu, ze szczególnym uwzględnieniem kręgosłupa. Pacjenci dowiadują się również o fizjologii pracy, zmęczenia, wypoczynku i ergonomii pracy, z naciskiem na ergonomię pracy w rolnictwie. Edukacja pacjentów ma na celu zwiększenie wiedzy i świadomości na temat własnego zdrowia i sposobów jego poprawy i utrzymania.

• Psychoterapia (w tym indywidualna)

Wsparcie psychologiczne. W tym elemencie pacjenci mają możliwość skorzystania z pomocy psychologa, który pomaga im w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi, takimi jak lęk, depresja, poczucie winy, niska samoocena czy brak motywacji.

pacjenci wypełniają ankietę psychologiczną przed rozpoczęciem szkoły (ocena motywacji do ćwiczeń fizycznych), biorą udział w psychoterapii motywującej i naprawczo-sytuacyjnej, trenują umiejętności mentalne i oceniają swoje zadowolenie po zakończeniu szkoły. Psychoterapia ma na celu poprawić jakość życia pacjentów i zwiększyć ich efektywność w realizacji celów zdrowotnych.

Zakończenie programu Szkoły Pleców jest ważnym momentem w procesie leczenia. Pacjenci są ponownie poddawani ocenie końcowej, która ma taki sam zakres i przebieg jak ocena wstępna. Jest to czas, kiedy fizjoterapeuta i pacjent podsumowują osiągnięte efekty, oceniają postępy i planują dalsze działania. Pacjent otrzymuje wskazówki dotyczące kontynuacji rehabilitacji, utrzymania aktywności fizycznej i zapobiegania nawrotom bólu po powrocie do domu. Zakończenie terapii nie oznacza końca zmiany, ale raczej przejścia do nowego etapu życia, w którym pacjent może samodzielnie korzystać z nabytych umiejętności i zasobów.